Akdeniz Bölgesi

Akdeniz Atlas Okyanusu'na bağlı, kuzeyinde Avrupa, güneyinde Afrika, doğusunda Asya kıtaları bulunan deniz. 2.5 milyon km² bir alan kaplayan deniz Cebelitarık Boğazı ile Atlas Okyanusu'ndan, Süveyş Kanalı ile de Kızıldeniz'den ayrılır.

Konu başlıkları

Etimoloji

İngilizce'de Mediterranean Sea denilir. Bu da Latince'deki Mediterraneustan (Medi: Orta + terra: Toprak, yer) gelmektedir. Yunanca'da Mesogeios denir. Arapça'daki karşılığı البحر المتوسط (Bahre-l Mutavassit) 'ortada yer alan deniz' anlamındadır. Farsça'da Akdeniz için kullanılan Bahr-e Sefid ismi Osmanlı dönemi haritalarında da gözükmektedir. Romalılar da Mare Nostrum derler ki bu da Bizim Deniz anlamına geliyordu.

Kıyısı Olan Ülkeler

Akdeniz kıyısındaki ülkeler
Akdeniz kıyısındaki ülkeler
Akdeniz
Akdeniz

Akdeniz'e kıyısı olan 21 ülke vardır. Bunlar;

Bölümler

Alt Denizler

Boğazlar

Körfezler

Ege Bölgesi

Ege Bölgesi, Türkiye
Bilgiler
İl Sayısı 8
İller İzmir

Manisa
Aydın
Denizli
Kütahya
Afyonkarahisar
Uşak
Muğla

Koordinatlar

Ege Bölgesi, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir.

İlkçağ'dan beri bölgede yerleşim bölgeleri mevcuttur. Günümüze kadar ayakta kalan Efes gibi antik kentler mevcuttur. Bölge, Kurtuluş Savaşı'nın en önemli savaşlarına sahne olmuştur. Kütahya ve Afyon bu savaşların geçtiği illerden bazılarıdır.

Konu başlıkları

İlleri

Ege Bölgesi
Ege Bölgesi

İl merkezleri baz alındığında Ege Bölgesi sınırları içinde yer alan iller şunlardır:

Ege Denizi'nin yerinde eskiden Egeid karası bulunmaktaydı. Bu kara parçasının çökmesi sonucunda bugünkü adalar ve yarımadalar meydana geldi. Bölge dağları kıyıya dik uzandığı için kıyı girintili-çıkıntılı olan Enine Kıyı Tipidir. Kıyıda birçok körfez, koy, yarımada ve buruna rastlanır. Edremit, Çandarlı, İzmir, Kuşadası, Güllük, Gökova başlıca körfezleridir. Reşadiye, Bozburun, Dilek ve İzmir - Karaburun başlıca yarımadalarıdır. Ege kıyıları girintili-çıkıntılı olduğu için en uzun kıyımızdır. Muğla, 1.100 km. kıyı şeridi ile en uzun kıyıya sahip ildir.

Ovaları

İç Batı Anadolu Bölümünden yazilkova Platosu, Tavas- Çivril Banaz-Örencik ovaları vardır. Asıl Ege Bölümünde horstlar arasında kalan grabenler birer alüvyon ovasıdır. Bunlar Bakırçay, Gediz, Küçük Menderes ve Büyük Menderes ovalarıdır. Bunlar aynı adı taşıyan ve bol alüvyon taşıyan, akarsuları tarafından oluşturulmuştur. Akarsuların döküldükleri yerlerde de delta ovaları da oluşmuştur.

Akarsuları

Bakırçay, Gediz, Küçük Menderes, Büyük Menderesin nehirleri başlıca akarsularıdır. İç kısımlarda Susurluk ve Sakarya nehirlerine ait kollar da bulunmaktadır.

Göller

Marmara, Bafa,Işıklı, Serçin ve Azap gölleri bulunmaktadır.fad

Sanayi

Sanayi bakımından Marmara Bölgesi'nden sonra ikinci sırada gelir. Bölümler arasında gelişmişlik ve sanayi oranı bakımından büyük farklılık vardır. Asıl Ege Bölümü sanayi bakımından daha gelişmiştir. Zaten bölgenin en büyük ve gelişmiş kenti İzmir de bu bölümde yer alır. İzmir sanayisi, fuarı, ve ihracat limanı ile önemli bir kentimizdir. İzmir’de Aliağa Petrol Rafinerisi de bulunmaktadır.İzmir'de otomotiv,madeni eşya,kimya,seramik,dokuma,çimento,sigara ve zeytinyağı,Edremit ve Ayvalık'ta zeytinyağı,Aydın,Denizli ve Manisa'da dokuma,Uşak'ta şeker,dokuma ve deri,Afyonkarahisar'da şeker,çimento,kağıt ve mermer,Uşak,Gördes,Kula,Demirci ve Simav'da halıcılık sektörleri vardır.

Bölge ekonomisine ayrıca hidroelektrik,termik santraller ve jeotermal enerji santralleri de katkı sağlar.

Yatağan-Muğla, Tunçbilek-Kütahya, Soma-Manisa'da termik santraller vardır. Türkiye'nin tek jeotermal santrali Sarayköy, Denizli'de bulunmaktadır. Bölgedeki hidroelektrik santralleri arasında Demirköprü (Demirci, Körübaşı, Salihli-Manisa), Adıgüzel (Güney-Denizli) ve Kemer (Bozdoğan-Aydın) sayılabilir. İzmir,Aydın, Türkiye'nin en büyük ihracat limanıdır.

==Nüfus ve yerleşme==Türkiye ortalamasına biraz üstündedir. En yoğun nüfuslu ikinci bölgedir. Kentsel nüfus daha fazladır (% 61). %65 olan Türkiye ortalamasına yakındır. Nüfus kıyılarda, alüvyal ovalarda yoğunlaşmıştır. İç kesimlere gidildikçe yükseltinin artması ve iklimin sertleşmesi nedeniyle nüfus yoğunluğu azalır. Buralarda da nüfus maden işletmelerinin çevresine ve ovalara toplanmıştır. Kıyıda Menteşe Yöresi de dağlık alan olması nedeniyle az nüfuslanmıştır. Nüfus artış hızı binde 16’dır. (Türkiye binde 18,3).

Ekonomi

Hayvancılık

Büyük kentlerin çevresinde (İzmir-Manisa-Denizli) kümes hayvancılığı, Muğla, Aydın, İzmir, Manisa çevresinde arıcılık, kıyılarda balıkçılık (Bodrum-Marmaris kıyıları), Menteşe yöresinde kıl keçisi yetiştiriciliği gelişmiştir. Ayrıca şeker fabrikaları ile büyük kentler çevresinde büyük baş hayvancılık, iç kesimlerde de koyun yetiştiriciligi gelişmiştir.

Nüfus

Nüfus bakımından illerin sırası şöyledir *:

  1. İzmir = 3,739,353
  2. Manisa = 1,319,920
  3. Aydın = 947,123
  4. Denizli = 907,325
  5. Muğla = 766.156
  6. Afyonkarahisar = 701,572
  7. Kütahya = 583,910
  8. Uşak = 330,115

* Veriler 2007 yılı nüfus sayımı sonuçlarıdır.

Sıra ↓ Kent ↓ 1990 Sayımı ↓ 2000 Sayımı ↓ 2007 Sayımı ↓ 2008 tahmini ↓ Bağlı olduğu il ↓
1 İzmir 1.758.780 2.232.265 2.606.294 2.656.148 İzmir
2 Denizli 203.741 275.480 323.151 330.175 Denizli
3 Manisa 158.928 214.949 281.890 289.123 Manisa
4 Kütahya 130.944 166.665 212.934 217.757 Kütahya
5 Uşak 105.270 137.001 172.709 176.676 Uşak
6 Aydın 107.011 143.267 168.216 171.816 Aydın
7 Afyon 95.643 128.516 159.967 163.751 Afyonkarahisar
8 Turgutlu 73.634 93.727 111.166 113.374 Manisa
9 Nazilli 80.277 105.665 103.759 105.140 Aydın
10 Salihli 70.861 83.137 96.594 98.108 Manisa
11 Akhisar 73.944 81.510 96.393 97.714 Manisa
12 Ödemiş 51.620 61.896 71.219 72.372 İzmir
13 Soma 49.977 60.674 70.683 71.901 Manisa
14 Söke 50.866 62.384 66.156 67.055 Aydın
15 Torbalı 21.167 38.099 62.080 64.487 İzmir
16 Bergama 42.554 52.173 58.212 59.133 İzmir
17 Tavşanlı 38.214 47.224 55.240 56.242 Kütahya
18 Kuşadası 31.911 47.661 54.663 56.001 Aydın
19 Menemen 29.006 46.079 53.940 55.407 İzmir
20 Muğla 35.605 43.845 52.918 53.936 Muğla

Turizm

Ege Bölgesi, Marmara Bölgesi'nden sonra turizm geliri en fazla ikinci bölgedir. Akdeniz ikliminin görüldüğü kıyılar deniz turizmi açısından zengindir. Bunlardan Çeşme, Kuşadası, Didim, Bodrum en ünlüleridir. Bölgede İlkçağ uygarlıklarından ve Türk Devletleri'nden kalan tarihi eserlerde turistlerin ilgisini çeken yerlerdir. Bu tarihi yerler İzmir'deki Efes ve Bergama, Milet, Muğla'da Bodrum Kalesi ve Halikarnas Müzesi, Kütahya'da ki Frig Vadisidir.Seferihisar’daki Teos Antik Kenti, Karagöl ve Sığacık Kalesi'dir. Ulubey-Eşme (Uşak) civarlarında derin vadilerle çevrili dünyanın 2. büyük kanyonları bulunmaktadır.Aydın-Kuşadası her yıl turist vardır.Ve en çok sevilen Aydın Kuşadasındadır

Bölge turizminde Denizli'deki dünyaca ünlü Pamukkale' de önemli yer tutar.

Türkiye'nin Bölgeleri Türkiye'nin Coğrafi Bölgeleri Türk Bayrağı

Akdeniz Bölgesi | Doğu Anadolu Bölgesi | Ege Bölgesi | Güneydoğu Anadolu Bölgesi | İç Anadolu Bölgesi | Karadeniz Bölgesi | Marmara Bölgesi

Marmara Bölgesi

Marmara Bölgesi, Türkiye
Bilgiler
İl Sayısı 11
İller İstanbul

Edirne
Kırklareli
Tekirdağ
Çanakkale
Kocaeli
Yalova
Sakarya
Bilecik
Bursa
Balıkesir

Koordinatlar

Marmara Bölgesi, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Balkan Yarımadası ile Anadolu arasında köprü niteliği ile Avrupa ve Asya'yı birbirine bağladığı söylenebilir. Yaklaşık 67.000 km2 lik bir yüzölçüme sahip olup Türkiye'nin %8,5'una karşı gelir.

Marmara Bölgesinde sanayi, ticaret, turizm ve tarım gelişmiştir. Bölgedeki en gelişmiş sanayi İstanbul-Bursa-İzmit şehirlerinde olmakla birlikte bölgenin diğer yörelerinde de yaygın sanayi faaliyetleri vardır. Başlıca sanayi ürünleri olarak; işlenmiş gıda, dokuma, hazır giyim, çimento, kağıt, petrokimya ürünleri, beyaz eşya sayılabilir.

Ekili alanların yaklaşık yarısı buğday olup buğdayı şekerpancarı, mısır ve ayçiçeği izler. Bölge, Türkiye'nin ayçiçeği üretiminin yaklaşık %73'ünü, mısır üretiminin ise yaklaşık %30'unu gerçekleştirir. Bağcılık da hayli gelişmiş olup Tekirdağ, Şarköy, Mürefte, Avşa ve Bozcaada üzüm ve şarapları meşhurdur.

Yedi coğrafi bölge içinde yükseltisi en az olan bölgedir. Ekili-dikili arazi oranı %30'dur. Ormanlık alan oranı %11,5'tur. Kümes hayvancılığı ve ipek böcekçiliği yaygındır. Nüfus ve nüfus yoğunluğu, göç olma nedeniyle çok yüksektir. Enerji tüketimi ve turizm gelirleri en yüksek bölgedir.

Konu başlıkları

İlleri

Marmara Bölgesi
Marmara Bölgesi

İstanbul, Tekirdağ,Edirne, Kırklareli, Yalova, İzmit tamamen bölge sınırları içinde; Sakarya ve Bilecik'in Karadeniz Bölgesi'nde de toprakları olup; Bursa ve Balıkesir'in Ege Bölgesi'nde de toprakları vardır. Çanakkale ilinin topraklarının çok büyük bir bölümü Marmara Bölgesi içinde olup sadece Edremit Körfezi çevresindeki yerleşim yerleri Ege Bölgesi sınırları içinde kalır. Marmara bölgesinin en büyük kenti İstanbul'dur Yüzölçümü ve nüfusuyla en küçük olan Marmara bölgesi kenti , Yalova kentidir .En yoğun nüfus buralardadır.Kütahya'nın Domaniç ilçesi diye tabir edilen kuzey bölümü de Marmara bölgesi'ndedir. İstanbul , Marmara bölgesinin yoğun nüfuslu olmasında önemli bir rol oynar.

İl merkezleri baz alındığında Marmara Bölgesinde yer alan iller şunlardır.

İstanbul
Edirne
Kırklareli
Tekirdağ
Çanakkale
Kocaeli
Yalova
Sakarya
Bilecik
Bursa
Balıkesir

Kısmen Düzce de Marmara'da yer alır.

Konumu ve sınırları

Marmara Bölgesi, Türkiye'nin kuzeybatı topraklarında, Asya ve Avrupa Kıtaları üzerinde toprakları olan, adını, boğazlar aracılığıyla Karadeniz ve Ege Denizi'ne açılan aynı adlı iç denizden alır. Ege sahilleri açıklarındaki Bozcaada ve Gökçeada (İmroz) da Marmara Bölgesi içindedir. 11 ili kapsayan, coğrafî bölgedir. Marmara Bölgesi içinde yer alan iller şöyledir;

Marmara Denizi'ne Kıyısı Bulunan İller

Marmara Denizi'ne Kıyısı Bulunmayan İller

Bölge, Türkiye'nin Avrupa'ya açılan kapısıdır. Edirne, Yunanistan ve Bulgaristan ile, Kırklareli ise Bulgaristan ile sınırdır. Marmara Bölgesi'nin, yine bölge bazında olan 3 komşusu vardır. Güneyde Ege Bölgesi, doğuda Karadeniz Bölgesi ve güneydoğuda İç Anadolu Bölgesi karadan bölgeyi kuşatmıştır. Bölgenin adını aldığı Marmara Denizi haricinde;

İstanbul,Tekirdağ, Kırklareli, İzmit ve Sakarya illeri aracılığı ile Karadeniz'e; Çanakkale, Edirne ve Balıkesir illeri aracılığı ile de Ege Denizi'ne kıyısı vardır.

Bölümleri

Marmara Bölgesi, beşerî, ekonomik ve doğal sebeplerden dolayı 4 coğrafî bölüme ayrılmıştır.

Kocaeli Bölümü, Marmara Bölgesi'nde içinde en fazla nüfus gücünü barındıran, iş istihdamının en büyük olduğu, tarihî bakımdan en önemli bölümdür.

Adapazarı Ovası'nın doğusundan başlayarak, Silivri'ye kadar devam eder. Marmara Bölgesi'nin kuzeydoğu topraklarını kapsayan bu bölüm İstanbul Boğazı ile ikiye bölünür. Doğudaki kısım Kocaeli Yarımadası ve Adapazarı Ovası, batıdaki kısım ise Çatalca Yarımadası'dır. Bölüm akarsular ile parçalanmış olup, yer yer tepeliklere sahiptir. Ortalama 150 - 200 metre yükseklik gösteren bu tepeler plato özelliği taşır.

Bölümün Karadeniz kıyılarını bakan taraflarında ormanlar görülürken, Marmara Denizi kıyısında bitki örtüsü yerini maki ve zeytinliklere bırakır. Bölümde toprakları bulunan İstanbul, Kocaeli ve Sakarya illerinin üçünde de kuzayde yerleşim seyrektir. Nüfus yoğunluğu daha ılıman iklime sahip olan, güneydedir. Kuzeydeki en öenmli yerleşim merkezi Şile'dir. Buna karşılık güneyde en önemli yerleşim birimleri, İzmit, Gölcük ve İstanbul'dur. []]şeker pancarı, zeytin, sebze üretimi ve tahıl çeşitleridir. Silivri ve Çatalca ilçelerinde önemli ölçüde hayvansal gıda üretilir. Tereyağı, peynir ve yoğurt bunların başlıcalarıdır.

Çatalca ilçesindeki ocaklardan çıkarılan grafit işlenmesi için İstanbul'a gönderilir. Durusu Gölü çevresinde çıkarılan linyit İstanbul'da yakacak ihtiyacı için kullanılır.

Bölümün böylesine gelişmesinin sebebi Asya ve Avrupa kıtalarını birbirine bağlayan Boğaz Köprülerinin bu bölüm içinde İstanbul ilinde olmasıdır. İstanbul ticaret, sanayi, bankacılık, kültür, sanat, medya, ulaşım, tekstil, kimya, dericilik, kundura, ilaç, cam, besin ve turizm bakımından Türkiye'nin merkezidir. Tüm bu sunduğu imkânlar dahilinde İstanbul uzun yıllar durmak bilmez bir göç dalgası ile karşı karşıya kalmış ve bugün Türkiye'nin toplam nüfusunun 8/1'nin bünyesinde bulundurur. Aldığı nüfus ile hızla büyüyen İstanbul ili yaşayanlara yeterli altyapı ve konut sunamamaktadır ve plânsızca büyümektedir. Devlete ve özel sektörün çabalarıyla şehirde kentsel dönüşüm seferberliği başlatışmış, gecekondulaşmanın yerini toplukonutlar ile çözme yoluna gidilmiştir. Günümüzde İzmit, Adapazarı ve Gölcük, İstanbul'un hemen arkasında hızla büyümektedir. İstanbul ve Adapazarı arası büyük bir sanayi sahasıdır. Buralarda devlete ve özel sektöre ait birçok tersane, çimento, beyaz eşya fabrikaları, alüminyum ve petrokimya tesisleri bulunur. Gölcük ilçesi bir donanma üssü ve askerî araçların yapıldığı bir sanayi merkezidir.

Yıldız Dağları Bölümü

yıldız Dağları Bölümü, Marmara Bölgesi'nin kuzeybatısını oluşturur. İsmini alanın büyük bir alanını kaplayan Yıldız Dağları'ndan alır. Batıda, Bulgaristan sınırından, doğuda Durusu Gölü'ne kadar uzanır. Yıldız Dağları'nın Karadeniz'e bakan yamaçlarında Karadeniz iklimi etkilidr. Doğal bitki örtüsü makilik olup, yaklaşık 150 metre yükseklikten sonra ormanlar başlamaktadır. Yıldız Dağları'nın batı kısımları plâto özelliği taşır, ve bu alandaki verimli tarım arazilerinde buğday, ayçiçeği, şeker pancarı ve mısır tarımı yapılır. Küçükbaş hayvancılık oldukça gelişmiştir ve buna bağlı olarak bölümde birçok mandıra ve peynir imalâthanesi vardır. Bölümdeki başlıca yerleşim merkezleri, Kırklareli, Vize, Pınarhisar ve Saray'dır. Sanayi bakımından en önemli tesis Pınarhisar'daki çimento fabrikasıdır. Nüfus yoğunluğu en az bölümdür.

Ergene Bölümü

Ergene Bölümü, adını içinealan bu bölüm Yıldız Dağları ile Koru Dağları arasında kalmış bölümü kapsar. Tekirdağ ve Edirne illerinin bütünü ile Kırklareli'nin yarıya yakınını ve Çanakkale'nin Gelibolu ilçesinin çok küçük bir alanını kapsar.

Marmara Bölgesi'nin, en soğuk, en az yağış alan, bitki örtüsünün en cılız olduğu yer Ergene Bölümüdür. Genel bitki örtüsü bozkırlardır. Bölümde yetiştirilen başlıca ürünler; buğday, mısır, çeltik, şeker pancarı, ayçiçeği, susam ve patatestir. Bağcılık ve ayçiçeği üretimi çok gelişmiş olduğundan, buna bağlı olarak da alkollü içecek ve yağ sanayii gelişmiştir. En önemli yerleşim merkezleri,Uzunköprü,Meriç, Babaeski, Lüleburgaz, Çorlu, Çerkezköy, Malkara, Keşan, Edirne, Tekirdağ ve İpsala'dır. Hamitabat beldesinde çıkarılan doğalgazdan elektrik üretilir. Trakya Birlik'e bağlı ayçiçeği fabrikaları bölüm ekonomisini önemli ölçüde canlandırmıştır.

Güney Marmara Bölümü

Güney Marmara Bölümü yeryüzü şekilleri bakımından Marmara Bölgesi'nin en fazla çeşitlilik gösterdiği bölümdür. Plâtolar, ovalar, göller, akarsular, körfezler bölümün başlıca yer şekilleridir. Saros Körfezi ile İzmit Körfezi'nin güneyinde kalan, Çanakkale, Balıkesir, Bursa, Yalova, Bilecik illeri ile, İzmit ve Sakarya illerinin bir kısmını kapsayan alandır. Bölümdeki ovalarda buğday, ayçiçeği, şeker pancarı ekimi ile dutluklar ve meyve bahçeleri vardır. Küçükbaş hayvancılık çok gelişmiştir. Bursa yöresinde ipekböcekçiliği yapılır. Gelibolu ve Kapıdağ yarımadaları ile Çanakkale ilinin genelini kapsayan Biga Yarımadası nüfusun en seyrek olduğu yerlerdir. Buralarda engebe fazladır. Çanakkale Boğazı, Gelibolu Yarımadası ile Biga Yarımadası'nı birbirinden ayırır.

Bölüm akarsu, göl, körfez ve adalar yönünden oldukça zengindir. Bölgenin en önemli akarsuyu Susurluk Çayı'nın vadisi Marmara Denizi'nin ılıman havasının iç kesimlere ulaşmasını sağlar. Biga Çayı ile Gönen Çayı diğer önemli akarsulardır. İznik, Ulubat ve Kuş Gölü bu bölümde bulunur. Bunlar içinde Kuş Gölü dünyaca üne sahip bir millî parktır.

Bölümün en önemli yerleşim birimi Bursa'dır. Bir süre Osmanlı Devleti'ne başkentlik yapmış Bursa, tarihî, doğal ve ekonomik ve kültürel yönden gelişmiş bir turizm şehridir. Diğer önemli yerleşim merkezleri Balıkesir, Çanakkale, Erdek, Gemlik, Karacabey, Mustafakemâlpaşa, Bandırma, Biga, Gönen'dir. Art bölgesin gelişmiş olması, bölümünde gelişmesine sağlamıştır. Bursa, Bandırma,Balıkesir, Çanakkale, Yalova ve Bilecik'te gıda sanayiinde, Balıkesir'de şeker ve kâğıt sanayiinde, Bursa'da tekstil, otomotiv ve konserve sanayiinde Bandırma'da kimya sanayiinde gelişmiştir.

Çanakkale'ye bağlı Biga ve Çan ilçelerinde hâlâ faal olan linyit ocakları mevcuttur. Bandırma limanı bölge için çok önemlidir. İstanbul - Bandırma arasında arabalı feribot taşımacılığı yapılır. Gönen'de kaplıca turizmi, Susurlukta bor çıkarımı, Bilecik ve Marmara Adası'nda ise mermercilik yapılmaktadır.

Nüfus ve yerleşme

Marmara Bölgesi'nin nüfusu 17,5 milyondan fazladır. Kilometrekareye 250 kişiden daha fazla insan düşer. Nüfusun yarısından fazlası İstanbul il sınırları içersidinde bulunur. İller ve nüfusları aşağıda büyükten küçüğe sıralanmıştır. *

Bazı ilçe nüfusları:

*Veriler 2000 yılı nüfus sayımı sonuçlarıdır.

Sıra ↓ Kent ↓ 1990 Sayımı ↓ 2000 Sayımı ↓ 2007 Sayımı ↓ 2008 tahmini ↓ Bağlı olduğu il ↓
1 Istanbul 6.629.431 8.803.468 10.757.327 11.000.144 İstanbul
2 Bursa 834.576 1.194.687 1.431.172 1.466.266 Bursa
3 Adapazarı 272.039 283.752 377.683 391.102 Sakarya
4 Gebze 159.116 253.487 310.815 319.738 Kocaeli
5 Sultanbeyli 82.298 175.700 272.758 283.962 İstanbul
6 Esenyurt 70.280 148.981 253.084 263.837 İstanbul
7 İzmit 190.741 195.699 248.424 255.956 Kocaeli
8 Balıkesir 170.589 215.436 241.404 245.570 Balıkesir
9 Çorlu 74.681 141.525 190.792 197.622 Tekirdağ
10 Edirne 102.345 119.298 136.070 138.054 Edirne
11 Tekirdağ 80.442 107.191 133.322 136.433 Tekirdağ
12 İnegöl 71.120 105.959 130.448 133.938 Bursa
13 Beylikdüzü 2.500 39.884 112.131 122.452 İstanbul
14 Samandıra 22.888 67.438 112.653 117.933 İstanbul
15 Derince 66.141 93.997 113.991 116.806 Kocaeli
16 Darıca 53.559 85.818 109.580 112.975 Kocaeli
17 Bandırma 77.444 97.419 110.248 112.178 Balıkesir
18 Körfez 63.194 81.938 97.535 99.859 Kocaeli
19 Lüleburgaz 52.384 79.002 95.466 98.000 Kırklareli
20 Yalova 65.823 70.118 87.372 89.837 Yalova
21 Çanakkale 53.995 75.180 86.544 88.459 Çanakkale
22 Sarıgazi 22.125 48.466 76.855 80.911 İstanbul
23 Gemlik 50.237 63.710 78.945 80.634 Bursa
24 Çekmeköy 13.523 37.502 70.683 75.423 İstanbul
25 Gölcük 65.600 55.790 71.538 73.788 Kocaeli
26 Kıraç 2.239 28.810 63.293 68.219 İstanbul
27 Arnavutköy 21.143 45.557 62.492 64.911 İstanbul
28 Silivri 26.049 44.530 62.247 64.376 İstanbul
29 Çerkezköy 23.102 41.638 60.907 63.660 Tekirdağ
30 Kırklareli 43.017 53.221 59.970 60.967 Kırklareli
31 Bozüyük 33.162 47.469 54.422 55.673 Bilecik
32 Keşan 40.656 42.755 54.366 55.172 Edirne
33 Mustafakemalpaşa 37.938 46.731 54.029 54.976 Bursa
34 Yakuplu 2.841 31.676 51.862 54.746 Edirne
35 Orhangazi 31.889 44.426 53.189 54.442 Bursa
36 Karacabey 31.665 40.624 52.016 53.213 Bursa
37 Yenidoğan 1.200 28.447 49.593 52.614 İstanbul
38 Gürsu 12.730 21.518 47.180 50.846 Bursa
39 Gürpınar 10.191 31.068 45.682 47.770 İstanbul
40 Hendek 24.029 28.537 45.090 47.455 Sakarya


Türkiye'de tarım alanlarının en iyi değerlendirildiği yer Marmara Bölgesi'dir. En fazla ekili dikili alan bu bölgede bulunur. Fakat bölge kendine yetmediğinden, dışardan ürün almaktadır. Bölgenin sağladığı iş istihdamı nedeniyle bölge hâlâ yoğun göç almaktadır.

Bölgeye bağlı 21 ada vardır. Adaların çoğunda yerleşim vardır. Ege Denizi'nde bulunan Gökçeada ve Bozcaada da Marmara Bölgesi sınınrları içindedir. Karadeniz'e kıyısı olan Kefken Adası bölgenin sınırları içinde bulunur .

İstanbul iline bağlı adalar

  1. Kınalıada
  2. Burgaz Adası
  3. Heybeli
  4. Kaşık Adası
  5. Büyükada
  6. Sedef Adası
  7. Balıkçı Adası (Neandros)
  8. Sivriada
  9. Yassıada
  10. Tuzla Fener Adası
  11. Galatasaray Adası

Bursa iline bağlı ada

  1. İmralı Adası

Balıkesir iline bağlı adalar

  1. Marmara Adası
  2. Avşa adası
  3. Ekinlik Adası
  4. Eşek Adası
  5. Mamaliada
  6. Paşalimanı Adası
  7. Kuş Adası
  8. Yerada
  9. Fener Adası

Kocaeli iline bağlı ada

  1. Kefken Adası

Çanakkale iline bağlı adalar

  1. Gökçeada
  2. Bozcaada

Kırklareli iline bağlı adalar

  1. İğneada

Yeryüzü şekilleri

Marmara, yükseklik ortalaması en az olan bölgemizdir. Anadolu yarımadası üzerindeki topraklarında Samanlı Dağları, Uludağ, Mudanya Tepeleri ve Biga Dağları uzanmaktadır. Trakya yarımadasında kalan topraklarda ise Yıldız Dağları, Koru Dağları ve Işıklar Dağı bulunur. Trakya'nın iç kesimlerinde Ergene Havzası yer alır.

Bölgenin güney bölümü yer yer akarsular ile yarılmıştır. Akarsu boylarında ve alçak düzlüklerde tarıma elverişli, verimli alüvyâl ovalar bulunur. Bölgedeki en önemli ovalar İnegöl, Yenişehir, Mustafakemâlpaşa, Karacabey, Bursa ve Gönen ovalarıdır. Bu verimli ovaların bulunduğu çukurluk alanlarda Sapanca, Ulubat, İznik ve Kuş gölleri vardır.

Bölgenin en engebeli sahası, Biga Yarımadası'dır. Bölgenin en yüksek noktası Bursa'nın güneyinde bulunan 2543 metreye uzanan Uludağ'dır.

Akarsu ve göller

Bölge genelinde, küçük ölçekli olmalarına rağmen sık bir akarsu ağı vardır. Sakarya, Ergene, Susurluk, Meriç ve Biga Çayı bölgedeki başlıca akarsulardır. Bölge'de irili ufaklı bir çok doğal ve yapay göl bulunur. Büyükçekmece Gölü, Küçükçekmece Gölü, Durusu Gölü, İznik Gölü, Sapanca Gölü, Ulubat Gölü ve Manyas Gölü, açık havası olan tatlı su gölleridir. Bunların haricinde özellikle Güney Marmara Bölümü'nde Biga Yarımadası üzerinde sulama amaçlı birçok baraj gölü ve gölet bulunur.

İklim ve bitki örtüsü

Marmara Bölgesi'nin iklimini söylerken, tek bir iklim adı ile başlıklandırmak doğru olmaz, Marmara Bölgesinde hüküm süren iklim Karadeniz İklimi, Karasal İklim ile Akdeniz İklimi arasında bir geçiş evresidir. Bölgede yıllık yağış 500 - 1000 mm arasındadır. En çok yağış kış mevsiminde Aralık, Ocak, Şubat aylarında düşer. En kurak aylar ise Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarıdır. Karlı ve donlu günlerin sayısı kıyı kesimlerde en azdır. İç kesimlere gidildikçe karasallık etkisi artar. Ege ve Marmara denizi kıyılarında makiler, güney Marmara sahillerinde ise zeytinlikler bulunur. Makiler 200m yüksekliğe kadar baskın bitki örtüsüdür. Ergene Havzası'nda bozkırlar oluşmuşsa da bölgenin tamamında yaygınlık göstermez. Yükseltinin olduğu yerlerde, özellikle Trakya'da ormanlara rastlanır.

Hava sıcaklığının 0°C nin altında geçtiği gün sayısı çok kısadır. Marmara Bölgesi'nin yıllık sıcaklık değerleri: ortalama 14 -16oC, en sıcak ay ortalaması: 23-25oC, en soğuk ay ortalaması: 5-6oC'dir. Yıllık yağış miktarı 600-700 mm civarındadır. Marmara bölgesinde hâkim rüzgârlar genelde Kuzey ve Kuzeydoğu yönlerinden eser.

Bölgedeki millî parklar

  1. Gelibolu Yarımadası Tarihî Millî Parkı (Çanakkale)
  2. Truva Millî Parkı (Çanakkale)
  3. Kazdağı Millî Parkı (Balıkesir)
  4. Kuş Cenneti Millî Parkı (Balıkesir)
  5. Gala Gölü Millî Parkı (Edirne)
  6. Uludağ Millî Parkı (Bursa)

Karadeniz Bölgesi

Karadeniz Bölgesi'nin Türkiye'deki Konumu
Karadeniz Bölgesi'nin Türkiye'deki Konumu

Karadeniz Bölgesi, ismini Karadeniz'den alan, Sakarya Ovası'nın doğusundan Gürcistan sınırına kadar uzanan Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Türkiye'deki bölgeler arasında büyüklük bakımından üçüncü sırada yer almaktadır, ayrıca doğu-batı genişliği ve bu nedenle yerel saat farkı en fazla olan bölgedir. En büyük ve gelişmiş şehri 1.228.959 kişilik toplam nüfusuyla Samsun ilidir.

Konu başlıkları

Şehirleri


t ↓ 1990 Sayımı ↓ 2000 Sayımı ↓ 2007 Sayımı ↓ 2008 tahmini ↓ Bağlı olduğu il ↓
1 Samsun 304.176 363.180 496.680 510.899 Samsun
2 Trabzon 161.886 214.949 228.826 232.764 Trabzon
3 Ordu 102.107 112.525 134.005 140.881 Ordu
4 Tokat 83.058 113.100 127.988 130.631 Tokat
5 Bolu 61.509 84.565 107.857 110.583 Bolu
6 Zonguldak 117.975 104.276 107.354 106.729 Zonguldak
7 Karabük 105.373 100.749 105.159 105.146 Karabük
8 Düzce 65.209 56.649 94.637 100.064 Düzce
9 Rize 52.743 78.144 94.800 97.274 Rize
10 Karadeniz Ereğli 66.859 79.486 94.736 96.376 Zonguldak
11 Giresun 67.604 83.636 89.241 90.514 Giresun
12 Amasya 57.087 74.393 85.851 87.543 Amasya
13 Bafra 65.600 83.733 85.325 86.485 Samsun
14 Kastamonu 51.560 64.606 80.582 82.289 Kastamonu
15 Ünye 45.716 61.552 72.867 74.464 Ordu
16 Fatsa 39.467 63.721 68.917 70.649 Ordu
17 Turhal 69.079 95.536 63.181 62.834 Tokat
18 Çarşamba 38.863 49.189 60.714 61.999 Samsun
19 Erbaa 33.554 45.595 56.810 58.178 Tokat

Akarsu ve gölleri

Akarsu açısından en zengin bölgelerimizden birisi olup, Karadeniz Bölgesi'nden çıkan sular Karadeniz'e dökülmektedir. Türkiye'nin en uzun nehri Kızılırmak, bölgenin Orta Karadeniz bölümü kıyısında denize dökülmektedir. Orta Karadeniz bölümünün bir diğer önemli akarsuyu da Samsun ilinin Çarşamba ilçesinden Karadeniz'e dökülen Yeşilırmak'tırSakarya Nehri de Marmara Bölgesi sınırları içinde denize dökülmektedir.

Karadeniz Bölgesi sınırları içinde birçok dogal ve yapay göl vardır. Başlıca doğal göller Çağa, Melen (Efteni) ve Abant gölleridir.

Başlıca yapay göller hasanpolatkan, çamlıdere ve Gökçekaya baraj gölleri ve Tortum, Sera, Abant, Yedigöller ve Zinav gölleridir, bunun dışında Karadeniz bölgesinde fındık, çay, kivi gibi besinler çok üretilir.bu da ülke ekonomisine katkıda bulunmaktadır.fındıklar yol boyunca uzanır.

Konumu,Sınırları Ve Komşuları

Yurdumuzun kuzeyinde, Sakarya’nın doğusundan Gürcistan’a kadar Karadeniz’e paralel olarak bir şerit gibi uzanır. Gürcistan, D. Anadolu, İç Anadolu ve Marmara Bölgeleriyle ve adını aldığı deniz ile komşudur.

Alanı Ve Nüfusu

Karadeniz Bölgesi'nin illeri
Karadeniz Bölgesi'nin illeri

Gerçek alanı olan 1651Km2 ile Türkiye topraklarının %18’ini kaplar. Alan bakımından 3. Büyüklükteki bölgemizdir. Bölge Doğu-Batı doğrultusunda 1400 Km, Kuzey-Güney doğrultusunda 100-200 Km ile bir şeride benzer. Nüfusu 2000 sayımına göre 8.4 milyondur. Nüfus yoğunluğu Km2’ye 59 kişidir. Bu Türkiye ortalamasının altındadır. Nufusu en yüksek olan il 1.228.959 kişilik toplam nufusuyla(2007 sayımı) Samsun ilidir.

Kuzey bölümü

Kızılırmak deltasının batı kenarından başlayıp Adapazarı ve Bilecik'in doğusuna kadar uzanır. Bölüm genel olarak dağlıktır. En gelişmiş şehri Kastamonu'dur. Orman ürünleri ve ormancılık önemli gelir kaynağıdır. Bolu ve Düzce çevresinde çok sayıda kereste fabrikası bulunmaktadır. Zonguldak çevresi maden çıkarımı, Ereğli-Karabük çevresi maden işletmeleri ile Türkiye ekonomisine önemli katkıda bulunur. Batı Karadeniz'in en önemli katkısı ise maden çıkarma ve işleme alanındadır. Bölgenin önemli şehirlerinden birisi olan Zonguldak'da giderek gelişimini sürdürmektedir. Bu bölümde yağışlar doğu bölümüne göre daha azdır. Çünkü burada ki dağlar,doğudakiler kadar yüksek değildir. Denize etkisi iç kesimlere kadar sokulabilmektedir.Bu durum,kıyı ile iç kesimler arasındaki iklim farklılıklarının belirgin olmamasına neden olmuştur.

Doğu Karadeniz ise bölgenin en engebeli bölümüdür. En büyük şehri Trabzon, olup ardından Ordu ve Giresun gelmektedir. En küçük şehirleri Ardahan ve Bayburt'tur. Doğu Karadeniz'de ova ve plato yoktur, ama dağların eteklerinde verimli tarım alanları bulunur. Kıyı kesimlerde Giresun ve Rize dağları uzanır. Dünyada da meşhur bir bölümdür. Vakfıkebir'de ekmek, Trabzon'da hamsi, Akçaabat'ta köfte, Ordu ve Giresun'da fındık, Rize'de çay, Artvin'de bakır, Ardahan'da Atatürk silueti kentlerin sembolleri olmuştur.

Bölgedeki millî parklar

Bölge sınırları içinde dört ulusal park alanı yer almaktadır. Bunlar Trabzon ilindeki Maçka Altındere Milli Parkı ile Çankırı ilinin oldugu yörede bulunan Ilgaz Dağı Milli Parkı ve Bolu ilinin Zonguldak iline komşu olduğu kesimde kurulan Yedigöller Milli Parkı'dir. Ayrıca büyük bir bölümü Rize ili Çamlıhemşin ilçesi sınırları içinde, küçük bir bölümü de Artvin ili Yusufeli ilçesi sınırları içinde kalan Kaçkar Dağları Milli Parkı da bölgede bulunmaktadır.(51.500 hektar alanı kaplayan Kaçkar Dağları 1994 yılında milli park ilan edilmiştir.)

Ulaşım

Bölgede kıyıya paralel Karadeniz Sahil yolu Sinop ile Gürcistan sınırında yer alan Sarp sınır kapısı'na dek yeralan kentleri birbirine bağlamaktadır. Samsun, Trabzon ve Tokat'ta havaalanları bulunmaktadır. Zonguldak ve Samsun limanları birer demiryolu hattıyla Anadolu'nun iç kesimlerine bağlanmaktadır [1] Karayoluna ve doğal gaz hattına ek olarak Türkiye'nin Kafkasya ile olan ekonomik ve stratejik ilişkilerini güçlendirmek için Tirebolu Tiflis arasına [2] bir demiryolu hattı yapılması projesi gündemdedir. Zigana ve Kop geçitlerini aşarak Trabzon limanını, Erzurum ve Ağrı'dan geçerek İran'a bağlayan karayolu eski önemini yitirmiştir.


Notlar

  1. ^ Karadeniz ekonomi
  2. ^ Tirebolu Tiflis demiryolu projesi
Yayın yok.
Yayın yok.